Chương 806: Phiên Ngoại – Cải Cách (Phần 1)

Bộ Lại từ trên xuống dưới tiến hành thay máu toàn diện, các quan viên địa phương lần lượt được triệu hồi về kinh thành.

Chưa kịp mang danh thiếp đến phủ Vương gia, Vương Thị Lang đã triệu tập mọi người đến họp.

Trần Thừa Tướng kiêm nhiệm chức Thượng Thư Bộ Lại, mọi sự thay đổi nhân sự của Bộ Lại đều do ông định đoạt cuối cùng.

Cuộc họp quan trọng này, Trần Thừa Tướng đương nhiên không thể vắng mặt.

Trần Thừa Tướng nói không nhiều, nhưng lời lẽ ngắn gọn, thẳng thắn:

“Các ngươi đều là những quan viên đạt hạng ưu liên tiếp trong năm năm qua, mới được điều về Bộ Lại đảm nhiệm chức vụ.”

“Hoàng thượng cần cù trị quốc, kỳ vọng rất cao đối với Bộ Lại.

Các ngươi nhận bổng lộc của vua, đương nhiên phải san sẻ ưu phiền cho vua.”

Chúng quan viên Bộ Lại nghe vậy đều rụt rè kính cẩn, cùng cúi đầu đáp:

“Chúng thần tuân chỉ.”

Phần lớn họ vốn là quan viên thuộc phe cánh của cố Thừa Tướng Vương.

Tuy nhiên, Vương Thừa Tướng đã từ quan nhiều năm, còn Vương Thị Lang trẻ tuổi lại nổi danh trung thành, một lòng tận tụy với nữ đế.

Hai chữ “phe cánh” từ lâu đã không còn ai dám nhắc đến.

Nữ đế tuyển chọn nhân tài không câu nệ xuất thân, điều động người từ các châu quận Đại Lương vào Bộ Lại, chính là để đổi mới, chỉnh đốn chính sự.

Những người được chọn, không biết là tổ tiên tích đức hay vận xui đeo bám.

Đã đến đây, muốn trốn cũng không được, đành phải cắn răng phục mệnh.

Sau lời răn đe của Trần Thừa Tướng, Vương Thị Lang lấy ra mấy tờ giấy, chậm rãi đọc to các điều khoản cải cách của Bộ Lại.

Chúng quan viên nghe vậy liền ngay ngắn chỉnh tề, tập trung lắng nghe.

Trần Thừa Tướng quan sát, trong lòng thầm hài lòng.

Việc nữ đế giao Vương Cẩm quản lý Bộ Lại quả là một nước cờ cao tay.

Quan viên phe cánh cũ của Thừa Tướng phủ khắp triều đình, muốn nhổ tận gốc thì: một là gây tổn thương nặng nề, không còn người sử dụng; hai là khiến triều đình chao đảo, lòng người bất an.

Phải giết một nhóm, đè ép một nhóm, đồng thời nâng đỡ một nhóm khác, từ từ phân hóa, thu phục về dưới trướng – đó mới là thủ đoạn của bậc quân vương lão luyện.

Tiến trình có chậm cũng không sao, nữ đế vẫn đang tuổi thanh xuân, ngồi trên ngai rồng được vài chục năm nữa là chuyện bình thường, từng bước mà tiến hành.

Các điều khoản cải cách của Bộ Lại do Vương Thị Lang nghiên cứu suốt mấy tháng, trước khi công bố đã được dâng lên hoàng thượng xem xét và nhận được sự tán thưởng, hôm nay mới được mang ra.

Trong đó, quan trọng nhất là hai điều: cải cách phương pháp đánh giá quan viên và thay đổi cơ chế bổ nhiệm quan chức.

Phương pháp đánh giá nghiêm ngặt và chi tiết, liệt kê hàng chục tiêu chí, mỗi tiêu chí đều có thang điểm cụ thể.

Kỳ khảo sát từ mỗi năm một lần được thay đổi thành bốn lần một năm, tức là ba tháng một lần.

Quan viên bị đánh giá không đạt bốn lần liên tiếp sẽ lập tức bị bãi chức.

Chế độ bổ nhiệm và thăng tiến cũng khác hẳn trước đây, được xây dựng dựa trên một hệ thống đánh giá và chấm điểm rõ ràng.

Những quy định dày đặc khiến người nghe đầu óc quay cuồng.

Nghĩ đến khối lượng công việc phức tạp sắp tới, quan viên Bộ Lại ai nấy đều thấy lạnh sống lưng, nhưng không dám lộ ra, chỉ đành nghiêm mặt tuân chỉ.

Không chỉ Bộ Lại tiến hành cải cách, mà các bộ khác cũng đồng thời đổi mới.

Ví như Bộ Lễ, chức trách quan trọng nhất là quản lý lễ nghi tế tự và khoa cử.

Hai điều đầu liên quan đến thể diện triều đình, điều cuối lại là phương thức chọn hiền tài cho quốc gia.

Các quan viên trong triều hầu hết đều từ khoa cử mà ra, dựa vào chế độ đã kéo dài hàng trăm năm nay.

Nữ đế triệu kiến riêng Đổng Thượng Thư, đưa ra những thắc mắc và đề xuất cải tiến đối với chế độ khoa cử hiện tại.

Đổng Thượng Thư trong việc đoán ý thánh tâm chỉ kém Trần Thừa Tướng một bậc.

Sau khi lắng nghe, ông trằn trọc suốt đêm, tóc bạc thêm mười mấy sợi, cuối cùng viết ra một bản tấu chương dày cộp.

Trong bản tấu, ông phân tích sâu sắc những nhược điểm của chế độ khoa cử hiện hành, nhận định rằng phương pháp thi cử hiện tại đã lỗi thời.

Việc chỉ dựa vào kinh sử, tử thư và luận văn làm tiêu chuẩn chọn người là quá đơn điệu.

Rốt cuộc, những người có điều kiện học hành và thi cử nhiều lần, phần lớn đều là con cháu thế gia hoặc nhà giàu.

Do đó, các châu quận Đại Lương cần lập thêm các học đường miễn phí, để trẻ em đến tuổi được vào học.

Học đường Nam Dương đã mở vài năm, hiệu quả dần dần rõ rệt, nhưng vì chỉ thu nhận nữ sinh nên quy mô vẫn còn hạn chế.

Sau này, cần mở rộng quy mô, cố gắng cho càng nhiều trẻ em được học chữ, khai mở dân trí.

Ngoài ra, Đại Lương cần đa dạng hóa nguồn nhân lực.

Ví dụ, cần có người giỏi trồng trọt, chăn nuôi, rèn sắt hay luyện kim.

Triều đình nên thiết lập các kỳ thi riêng, chọn ra nhân tài hàng đầu ở từng lĩnh vực, ban cho họ chức quan, bổng lộc, để họ cống hiến cho triều đình.

Bản tấu này được đọc trong đại triều hội, khiến toàn bộ quan viên chấn động.

Cải cách Bộ Lại chưa phải chuyện cấp bách, quan viên có thể dần dần thích ứng.

Nhưng cải cách khoa cử do Bộ Lễ chủ trì lại sắp diễn ra ngay trước mắt, khiến lòng người xao động không yên.

Nói thẳng ra

: Hệ thống quan lại của Đại Lương đã tồn tại hơn hai trăm năm.

Trong đó, kẻ hưởng lợi thực sự là các thế gia đại tộc.

Họ dựa vào tiềm lực tài chính gia tộc để nuôi dưỡng hàng loạt nhân tài học hành thi cử, chạy chức chạy quyền cho con cháu.

Khi đã đỗ đạt làm quan, những người này lại quay về báo đáp gia tộc, khiến giàu càng giàu, nghèo càng nghèo – đây là quy luật khó tránh.

Nhưng giờ đây, nữ đế đã vững ngôi suốt năm năm, nay quyết định lật bàn cờ, đặt ra luật chơi mới.

Những thế gia đại tộc, cùng quan viên xuất thân từ đó, chắc chắn sẽ là đối tượng đầu tiên chịu tác động nặng nề.

Lần này, không cần ai xúi giục, đã có một loạt quan viên đứng ra, đanh thép phản bác tấu chương của Đổng Thượng Thư.

Đổng Thượng Thư từ lâu đã chuẩn bị kỹ càng, lời lẽ sắc bén, phản biện từng điểm một cách rõ ràng, không hề nao núng.

Đứng về phía Đổng Thượng Thư, có Dương Thượng Thư, Đinh Thượng Thư và cả Trần Thừa Tướng.

Kỷ Thượng Thư, tuy tóc đã thưa thớt, chỉ im lặng đứng bên, hai tay giấu trong tay áo, lòng thầm tính toán chuẩn bị dâng thêm một tấu chương xin từ quan.

Trong hai năm qua, cứ vài tháng, Kỷ Thượng Thư lại dâng tấu xin từ chức.

Nhưng hoàng thượng luôn nhẹ nhàng khuyên giữ lại.

Lập trường dao động của ông khiến ông cứ lần lữa ở lại triều đình, cho đến khi Trương Thượng Thư sụp đổ, ông vẫn còn đứng trong hàng ngũ.

Cải cách khoa cử hầu như không ảnh hưởng đến các võ quan.

Họ vui vẻ đứng ngoài xem trò, mặc cho văn quan tranh cãi ầm ĩ, quên cả thể diện, biến triều hội thành một mớ hỗn độn.

Nữ đế ngồi uy nghi trên long ỷ, không vội bày tỏ ý kiến, chỉ lạnh lùng quan sát đám triều thần cãi vã.

Đôi mắt nàng chợt liếc qua Lục Chân.

Lục Chân nhận được ánh nhìn, lập tức bước lên một bước, lớn tiếng quát:

“Câm miệng!

Không được ồn ào trong triều hội!”

Dưới thiên uy của nữ đế, các đại thần lòng đầy kính sợ, dù trong lòng không phục, cũng đành ngậm miệng không dám lên tiếng.

Cả triều đường im phăng phắc.

Nữ đế đứng dậy từ long ỷ, chậm rãi lên tiếng:

“Tấu chương của Đổng Thượng Thư, trẫm đã xem qua từ trước và đã chuẩn y.

Việc tuyên đọc hôm nay là để chư khanh đều biết rõ.

Các ngươi ủng hộ thì tốt, phản đối cũng vô ích.

Trẫm đã quyết, từ năm nay, khoa cử sẽ áp dụng chế độ mới.”